-
İstifadəçi adı:
kaizen -
Ad Soyad:
Kaizen.az -
Məqalə sayı:
180
Dərc olunma tarixi
08.08.2025 Fərdi İnkişafBaxış sayı
40
Oxunma müddəti
3 dəq
Son onilliklərdə iqlim dəyişikliyi dünya miqyasında ən ciddi problemlərdən birinə çevrilib. Planetimizin temperaturunun yüksəlməsi, buzlaq kütlələrinin əriməsi, dəniz səviyyələrinin qalxması və ekstremal hava şəraitlərinin artması yalnız təbiətin tarazlığını pozmur, həm də insan həyatının bütün sahələrinə, o cümlədən psixoloji sağlamlığımıza dərin təsir göstərir. Bu kontekstdə “ekoloji narahatlıq” anlayışı ortaya çıxır — insanların iqlim dəyişikliyinin yaratdığı gələcək risklərə qarşı hiss etdikləri davamlı narahatlıq və stress vəziyyəti.
Ekoloji narahatlıq anlayışı psixologiyada nisbətən yeni olsa da, onu izah etmək üçün aparılan araşdıralar göstərir ki, bu, insanların təbiətlə bağlılığı, gələcəyə dair qorxu və sosial məsuliyyət duyğularının qarışığıdır. İqlim dəyişikliyinin miqyasının böyüklüyü və nəticələrinin qeyri-müəyyənliyi bu narahatlığı daha da artırır. İnsanlar nəinki yaşadıqları ərazilərdə baş verən ekoloji fəlakətlərdən təsirlənir, həm də qlobal miqyasda davam edən xəbərlərdən psixoloji yük alırlar.
Maraqlıdır ki, ekoloji narahatlıq fərqli yaş qruplarında və sosial qruplarda müxtəlif formalarda özünü göstərə bilər. Xüsusilə gənc nəsil bu məsələyə daha həssas yanaşır. Onlar yalnız öz həyatları üçün deyil, gələcək nəsillərin yaşayacağı dünya üçün də narahatdırlar. Bu, bəzi hallarda onları daha fəal və ekoloji cəhətdən məsuliyyətli addımlar atmağa sövq edir. Lakin eyni zamanda, bu gərginlik xroniki stressə, narahatlıq pozuntularına və ümidsizliyə səbəb ola bilər.
Ekoloji narahatlıqla bağlı yaranan psixoloji təsirlər yalnız fərdi səviyyədə qalmır. Bu, geniş sosial təbəqələrdə kollektiv psixoloji vəziyyət kimi də ortaya çıxa bilər. İqlim fəlakətlərindən zərər çəkmiş icmalar arasında posttravmatik stress sindromu, depressiya və ümumi sosial gərginlik halları müşahidə olunur. Bu da göstərir ki, iqlim dəyişikliyi təkcə ekoloji deyil, eyni zamanda ciddi sosial və sağlamlıq problemidir.
İqlim dəyişikliyi ilə bağlı narahatlığı azaltmaq üçün həm fərdi, həm də ictimai səviyyədə tədbirlər görülə bilər:
Fərdi strategiyalar:
Təbiətlə daha çox təmasda olmaq (parkda gəzinti, bağçılıq)
Məlumat balansını qorumaq — həddindən artıq negativ xəbərləri məhdudlaşdırmaq
Meditasiya və nəfəs texnikaları ilə stressi azaltmaq
Kiçik ekoloji fəaliyyətlərə başlamaq (tullantıları ayırmaq, enerjiyə qənaət)
İctimai strategiyalar:
Ekoloji mövzuda maarifləndirmə proqramları
Psixoloji dəstək mərkəzləri
Davamlı həyat tərzini təşviq edən yerli icma layihələri
Psixoloqlar və tədqiqatçılar bildirirlər ki, ekoloji narahatlığın müsbət tərəfi də var. Bu hiss insanları hərəkətə keçirə, daha davamlı həyat tərzinə və sosial fəallığa yönəldə bilər. Əsas məsələ narahatlığı sağlam və konstruktiv enerjiyə çevirməkdir. Bunun üçün fərdlər özlərini təbiətlə daha çox əlaqələndirməli, ekoloji mövzularda maarifləndirilməli və gündəlik həyatda kiçik, lakin təsirli dəyişikliklər etməyə təşviq olunmalıdırlar.
Bununla yanaşı, cəmiyyətlər səviyyəsində psixoloji dəstək proqramlarının inkişaf etdirilməsi vacibdir. Məsələn, iqlim fəlakətlərindən sonra yerli icmalara və zərər çəkmiş insanlara həm tibbi, həm də psixoloji yardım göstərilməsi, davamlı həyat tərzinin təşviqinə yönəlik maarifləndirmə kampaniyalarının keçirilməsi önəmlidir.
Ekoloji narahatlıq, əslində, təbiətlə insan arasındakı dərin və kompleks əlaqənin yeni mərhələsidir. Bu, həm də insanın gələcək üçün məsuliyyətini dərk etməsinin, dünyanın taleyinə qarşı həssaslığının əksidir. Təbiətin qorunması uğrunda mübarizə yalnız ekoloji mövzu deyil, insan psixikasının sağlamlığını qorumaq deməkdir. Bu baxımdan, ekoloji narahatlıq həm çağırış, həm də fürsətdir — gələcəyimizi həm planet, həm də zehin sağlamlığı prizmasından yenidən düşünmək və buna uyğun addımlar atmaq imkanıdır.
İstifadəçi adı:
kaizenAd Soyad:
Kaizen.azMəqalə sayı:
180
07.03.2021
Fərdi İnkişaf
Günümüzün qlobal problemlərindən biri: - CV göndərirəm lakin heç bir vakansiyadan geri dönüş almıram. Niyə? Bunun əsas səbəblərindən biri CV-nin düzgün hazırlanmaması və əsas məqamlara diqqət yetirilməməsidir. Bu məqalədə sizlər üçün CV-də hansı məsələlərə diqqət yetirməli olduğunuzu addım-addım qeyd etmişik.
07.03.2021
Fərdi İnkişaf
