• NASDAQ kimi elektron fond bazarları vasitəsilə səhmlərin, valyutaların və s. ticarəti üsulu;
• Veb sayt vasitəsilə daha çox müştəriyə xidmət və ya məhsul təklif edərək biznesinizi artırmaq üçün internetdən istifadə

Əgər siz Cambridge lüğətindən e-ticarət nədir deyə axtarsanız bu cavablarla qarşılacaqsınız. Günümüzdə hamı e-ticarətin lüğəvi mənasının nə olduğunu təxmin edə bilir. Lakin məsələ, onun mahiyyətini anlamaq və əgər biznesinizi elektron ticarətə keçirirsinizsə düzgün strategiyanı qurmağı bacarmaqdır. Onda, gəlin, ilk olaraq e-ticarətin mahiyyətini anlamağa çalışaq.

 

Elektron ticarət və ya e-ticarət, məlum olduğu kimi, məhsul və xidmətlərin internet üzərindən istehlakçılarla bir araya gətirildiyi ticarət növünə verilən addır. Elektron ticarətdə məhsulların satışı, paylanması, ödənişi və reklamı prosesləri internet üzərindən həyata keçirilir. Elektron ticarətin bir növü ənənəvi ticarət üsullarının internet və ya mobil platformalarda həyata keçirilməsinə verilən addır.

 

Elektron ticarət nədir? 

 

Elektron ticarət olaraq da bilinən e-ticarət 1995-ci ildən sonra internetdən istifadəyə başlayanda ortaya çıxan bir anlayışdır. İnternet üzərindən fiziki şəxslər və ya korporativ brendlər tərəfindən məhsul və xidmətlərin satıldığı kommersiya fəaliyyətinə verilən addır. Elektron ticarət sektorunda təşviq, ödəniş və paylama əməliyyatları çox vaxt elektron media vasitəsilə təşkil edilir.

 

Hər il böyüyən sektorlar arasında yer alan e-ticarət sektoruna maraq Covid-19 pandemiyası ilə daha da artdı. Pandemiyanın təsiri ilə bir çox insan və müəssisə elektron ticarətin necə həyata keçirildiyi sualına cavab axtarmağa başladı.

 

E-ticarətə necə başlamaq lazımdır?

 

Suala  cavab tapmaq üçün bu yazımızı diqqətlə oxuyun.

 

İlk olaraq elektron ticarət üçün biznes ideyası tapın

 

İnsanlar e-ticarət sektorunda fəaliyyət göstərərək onlayn satışa başlamaq üçün yaxşı biznes ideyasına ehtiyac duyurlar. Çünki sağlam biznes ideyası  e-ticarətdə uğur qazandırır. Bu səbəblə e-ticarətlə internet üzərindən məhsul və xidmət satacaq insanlar əvvəlcə müəyyən araşdırmalar etməli və biznes ideyasına qərar verməlidirlər. İlk olaraq aşağıda verilənlərə aid güncəl məlumatları tapın.

 

• Elektron ticarətdə ən çox satılan sektorlar
• Elektron ticarətdə ən çox satılan məhsullar
• Elektron ticarət statistikası
• Elektron ixrac statistikası
• Elektron Ticarət Bazar Statistikası

Brendlərin ilk olaraq araşdırmalı olduğu əsas sahələr bunlardır. E-ticarət sektoruna ilk dəfə girəcək insanlar və müəssisələr üçün bu mərhələ kifayət qədər çətin olsa da, fiziki mağaza vasitəsilə satış edən markalar üçün əslində olduqca asandır. Belə bir araşdırmadan sonra e-ticarətlə məhsul satmaq istəyən fərdlər və müəssisələr hansı məhsul və xidmətlərin kimə satılacağına daha rahat qərar verə bilirlər.

 

İkinci addım olaraq biznes modelinizə qərar verin

 

E-ticarətdə brendlərin satacaqları auditoriyaya uyğun olaraq qura biləcəyi bir çox iş modeli var. E-ticarət sektoruna başlamazdan əvvəl biznes modelinə qərar vermək, brendlərə məhsul və xidmətləri üçün düzgün hədəf auditoriyasını asanlaşdırmaqla yanaşı, brendlərini vurğulamaq üçün hansı iş növünü də müəyyənləşdirməyə kömək edir.

 

Bu nöqtədə seçim etmək üçün bir çox e-ticarət modeli olsa da, bu yazıda sizə xüsusilə e-ticarətdə ən çox yayılmış iş modellərini təqdim edirik. Biznes modelinə görə e-ticarət;

 

• Şaquli e-ticarət
• Horizontal e-ticarət
• Dropshipping

Şaquli e-ticarət geniş məhsul çeşidinə malik olmayan e-ticarət şirkətlərinə verilən addır. Horizontal e-ticarət çox geniş məhsul çeşidinə malik markalara verilən addır. Dropshipping həm də e-ticarət şirkətlərinin stokda satış etmədiyi və təchizatçıların XML təchizatçı müqavilələri bağlayaraq məhsullarını satdığı bir iş modelidir.

 

Üçüncü addım hədəf auditoriyanızı müəyyən etməkdir

 

Elektron ticarət iş modelini təyin etdikdən sonra insanların və müəssisələrin görməli olduğu başqa bir iş isə hədəf auditoriyanı müəyyən etməkdir.

 

Hədəf auditoriya, e-ticarət edəcək markaların məhsul və xidmətlərini satmaq istədikləri cəmiyyətə verilən addır.

 

Məsələn, bəzi brendlərin satacağı məhsullar 18-25 yaş arası gənclərin ala biləcəyi məhsullar olduğu halda, 40-45 yaş arası insanlar bəzi brendlərin satacağı məhsullarla maraqlanır. Bu nöqtədə brendlər satacaqları məhsula uyğun geniş və ya çox geniş hədəf auditoriyası seçə bilirlər.

 

Unutmayın, e-ticarət üçün hədəf auditoriyasının müəyyən edilməsi bu sektorda uğur qazanmaq istəyən hər bir markanın diqqət etməli olduğu məsələlərdəndir. Çünki hər bir markanın hədəf auditoriyasına uyğun görəcəyi reklam və tanıtım fəaliyyətləri fərqli olacaq.

 

Növbəti addım isə brendinizi müəyyən edib, uyğun domen almaqdır

 

E-ticarəti necə edəcəyini deyən insanlar həm markalarını, həm də sektor seçimi, satılacaq məhsulu seçmək və hədəf auditoriyanı müəyyənləşdirmək prosesini müəyyənləşdirməlidirlər. Çünki öz e-ticarət saytınızı qurmaq və inkişaf etdirmək üçün sizə brend adı, domen və cəlbedici loqo lazımdır. Bu nöqtədə ən vacib amil brend adının seçimidir. Çünki alacağınız domen və dizayn edəcəyiniz loqo markanızın adına uyğun olmalıdır. Əks halda korporativ kimliyiniz və markanız uyğun gəlməyəcəyi üçün müştərilərinizin sizə güvənməsi çox çətin olacaq.

 

Brend adınıza qərar verin

 

E-ticarət saytı açmaq və korporativ kimlik yaratmaq üçün etməli olduğunuz ilk şey marka adının müəyyənləşdirilməsidir. Bayaq qeyd etdiyimiz kimi, brend adı seçimi sizin korporativ şəxsiyyətiniz üçün çox vacibdir. E-ticarət üçün marka qurmaq istəyən insanlar bu nöqtədə marka adını təyin edərkən müəyyən ünsürlərə diqqət yetirərək hərəkət etməlidirlər.

 

Brend adının müəyyən edilməsində bu məqamlara xüsusi diqqət yetirin:

 

• Qısa Brend Adı
• Orijinallıq
• Yaddaqalıcılıq
• Brend tərəfindən satılacaq məhsul və xidmətlərə uyğun olması
• Cəlbedicilik

 

Gəlin bu elementlərin niyə vacib olduğuna daha yaxından nəzər salaq.

 

İnsanlar e-ticarət marka adını təyin edərkən, bizneslərini diqqətdə saxlamaq üçün ilk növbədə qısa bir marka adı seçməlidirlər. Marka adını seçərkən orijinallığı nəzərə alaraq hərəkət etməyiniz vacibdir. Əks halda, biznesiniz müxtəlif markalarla qarışa bilər və bu, korporativ kimliyinizə xələl gətirər. Brendinizin adı asan oxunmalıdır. Çünki asan oxunan brend adları hədəf auditoriyanız tərəfindən daha asan xatırlanacaq. Marka adının satacağınız məhsul və xidmətlərlə uyğunluğu sizə daha çox güvən verəcək. Göz oxşayan brend adına sahib olmaq sizin brendinizə maraq oyatmağa kömək edəcək.

 

Bu amilləri nəzərə alaraq, brend adınızı seçdikdən sonra e-ticarət saytınızı qurmaq üçün domen ala bilərsiniz. Domen adı və ya domen internetdəki e-ticarət saytınızın adına və ünvanına verilən addır. Əgər domen adı yoxdursa, internet istifadəçiləri öz IP ünvanları ilə saytınıza daxil ola biləcəklər. Bu çox çətin bir üsul olduğundan e-ticarət saytı qurmaq istəyənlər domen adı almalıdırlar.

 

Digər addım olaraq, ağılda qalan bir loqo dizayn edin

 

Brend adının müəyyən edilməsi prosesindən sonra e-ticarətlə internet üzərindən məhsul və xidmət satacaq insanların diqqət etməli olduğu məsələlər arasında loqo dizaynı da var. Loqo dizaynı brendin korporativ şəxsiyyəti üçün çox vacibdir. Bu nöqtədə markalar e-ticarət üçün loqo hazırlayarkən müəyyən elementlərə diqqət yetirərək hərəkət etməlidirlər.

 

Loqo hazırlayarkən nəzərə alınmalı olan bəzi məqamlar bunlardır:

 

• Brend Adı Uyğunluğu
• İstifadə üçün Rənglər
• Sənaye Uyğunluğu
• Orijinallıq

 

Bunlar brendiniz üçün loqo tərtib edərkən nəzərə alınmalı əsas elementlərdir. İndi bunlara daha yaxından nəzər salaq.

 

E-ticarət şirkətləri loqo dizaynına sahib olduqda, ilk növbədə, loqolarının marka adlarına uyğun olmasına diqqət etməlidirlər. Çünki markanıza uyğun bir loqo dizaynına sahib olmaq markanızın yadda qalmasını asanlaşdırır. Loqo hazırlayarkən e-ticarət şirkətinizin korporativ şəxsiyyət işində də təyin etdiyiniz rənglərə sadiq qalmalısınız. Bu, müştərilərinizi daha asan arxayın etməyə imkan verir. Başqa bir məqam isə e-ticarət şirkətlərindən loqo dizayn prosesi zamanı satacaqları sektora uyğun bir loqo tərtib etmələrinin tələb olunmasıdır. Brend loqotipinizin unikal olması çox vacibdir.

 

Bu elementlərə diqqət yetirməklə siz də e-ticarət şirkətiniz üçün loqo dizaynına sahib ola bilərsiniz. Xüsusilə loqo hazırlayarkən vektor proqramları ilə dizayna diqqət yetirə bilərsiniz.

 

Növbəti önəmli addım isə e-ticarət üçün şirkətinizi qurmaqdır

 

Elektron ticarətlə internet üzərindən məhsul və xidmət satacaq brendlər elektron ticarəti qanuni şəkildə həyata keçirmək üçün şirkət qurmalıdırlar. Çünki istənilən sektordan gəlir əldə edən insanlar və müəssisələr sonradan ödənişli satışlar etməli və dövlətə vergi ödəməlidirlər. Bu səbəbdən e-ticarət üçün şirkət yaradılması məcburi bir mərhələdir.

 

Zəruri addımlardan biri satacağınız məhsul və ya xidməti müəyyənləşdirməkdir

 

İnternetdə e-ticarətlə məhsul satacaq insanların virtual mağazalarında nümayiş etdirmək üçün məhsul və xidmətlərə ehtiyacı var. Bu nöqtədə e-ticarət üçün məhsul seçəcək olanlar müəyyən elementlərə diqqət yetirərək məhsul seçə bilərlər.

 

• İnternetdə ən çox satılan məhsullar
• Ən Tez Satılan Məhsullar
• Elektron ticarətdə ən yaxşı sektorlar
• Xaricdə ən çox satılan məhsullar
• E-ticarətdə Trend Məhsullar

 

Bu, e-ticarətlə nə satmaq sualına cavab axtaran insanların ilk araşdırma sahəsidir. E-ticarətdə uğurlu bir addım atmaq üçün bu cür araşdırmalara diqqət yetirməli və satacağınız xidmət və məhsulları müəyyən etməlisiniz.

 

Digər addım- təchizatçı ilə razılaşın

 

Elektron ticarətdə satacağınız məhsulları müəyyən etdikdən sonra satış üsuluna da qərar verməlisiniz. Bu nöqtədə e-ticarət şirkətləri stoklu və ya ehtiyatsız satış üsullarından birinə üstünlük verir. Hər iki satış metodunda brendlər təchizatçıları seçməlidirlər və tədarükçüləri seçərkən müəyyən amilləri nəzərə almaq vacibdir.

 

E-ticarətlə internet üzərindən məhsul və xidmət satacaq markaların təchizatçı seçərkən nəzərə almalı olduqları əsas amillər bunlardır. 

 

Bütün bu amilləri nəzərə alaraq, e-ticarət biznesinizə başlamaq üçün möhkəm addımlar ata bilərsiniz. 

 

Lakin bunlar sadəcə başlanğıcdır, unutmayın siz başladığınız kimi, ardından da işi uğurla davam etdirmək üçün də planlı olmalı və zəruri məlumatları bilməlisiniz. Bu səbədən sizə, e-ticarət biznesiniz növbəti addımları isə sizə qısa şəkildə təqdim edirik:

 

• Məhsullarınızı elektron ticarət saytınıza yükləyin
• İstifadə edəcəyiniz ğdəniş metodlarını seçin
• Logistika razılaşmanızı müəyyən edin
• Güclü brend strategiyasını yaradın
• Marketplaces ilə inteqrasiya edin
• Rəqəmsal marketinq kampaniyalarınıza başlayın