-
İstifadəçi adı:
kaizen -
Ad Soyad:
Kaizen.az -
Məqalə sayı:
180
Dərc olunma tarixi
13.08.2025 Biznes DünyasıBaxış sayı
28
Oxunma müddəti
5 dəq
Rəqəmsal köçərilər, yəni işlərini tamamilə internet üzərindən idarə edərək coğrafi məhdudiyyətlərdən azad şəkildə yaşayıb işləyən insanlar, son illərdə əmək bazarının ən diqqətçəkən fenomenlərindən birinə çevrilib. Bu həyat tərzi əvvəlcə yalnız texnologiya və yaradıcı sənaye mütəxəssisləri arasında populyar idi, lakin indi hüquq, təhsil, maliyyə, marketinq, hətta səhiyyə kimi sahələrdə də tətbiq olunur. Rəqəmsal köçərilik(Digital nomadism) insanların həyatına daha çox azadlıq, elastiklik və fərqli mədəniyyətləri kəşf etmək imkanı gətirsə də, bu modelin sosial, psixoloji və iqtisadi tərəfləri də getdikcə daha çox müzakirə olunur.
Bu yeni nəsil iş forması əsasən yüksək sürətli internetin qlobal yayılması, uzaqdan iş texnologiyalarının təkmilləşməsi və pandemiyanın yaratdığı məcburi iş dəyişiklikləri nəticəsində daha geniş yayılıb. Əvvəllər yalnız bir neçə ölkə rəqəmsal köçərilər üçün viza proqramları təklif edirdisə, indi Estoniya, Portuqaliya, Tailand, İndoneziya kimi onlarla ölkə bu qrup üçün xüsusi hüquqi çərçivələr və güzəştlər tətbiq edir. Bunun əsas məqsədi həm ölkə iqtisadiyyatına yüksək gəlirli xarici mütəxəssisləri cəlb etmək, həm də turizmi davamlı şəkildə canlandırmaqdır.
Rəqəmsal köçəriliyin cəlbedici tərəfləri çoxdur. İnsan istədiyi yerdən işləyə, müxtəlif şəhər və ölkələrdə uzun müddət qala, fərqli mədəniyyətləri və həyat tərzlərini öyrənə bilir. İş və şəxsi həyatın balansı daha sərbəst şəkildə qurulur, ofis siyasətləri və gündəlik rutinlər kimi stress yaradan faktorlar azalır. Bununla yanaşı, dünya miqyasında müxtəlif vaxt zonalarında işləmək imkanı yeni müştərilər və layihələr qazanmağa şərait yaradır.
Lakin rəqəmsal köçərilik yalnız romantik bir azadlıq hekayəsi deyil. Davamlı köç etmək sosial bağlılıqları zəiflədir, ailə və yaxın dostlarla münasibətləri qorumağı çətinləşdirir. Coğrafi sabitliyin olmaması uzunmüddətli planlaşdırmanı, məsələn, ev sahibi olmaq və ya ailə qurmaq kimi addımları çətinləşdirir. Həmçinin bəzi ölkələrdə sosial təminat, tibbi sığorta və vergi məsələləri rəqəmsal köçərilər üçün hüquqi boşluqlar yarada bilər. Bu səbəbdən, belə bir həyat tərzini seçənlərin maliyyə planlaşdırmasını diqqətlə aparması, sosial və psixoloji rifahını qoruma yollarını öncədən düşünməsi vacibdir.
İş dünyasında bu tendensiya həm işçilər, həm də işəgötürənlər üçün yeni reallıqlar yaradır. Şirkətlər artıq işçinin fiziki mövcudluğunu deyil, nəticə və performansını əsas meyar kimi qəbul etməyə başlayıb. Bu, istedadların qlobal miqyasda axtarışına şərait yaradır, eyni zamanda işçi üçün rəqabəti artırır. Gələcəkdə rəqəmsal köçəriliyin daha da yayılması ilə ölkələr arasında “istəkli mütəxəssis yarışının” intensivləşəcəyi gözlənilir.
Bütün bunlar göstərir ki, rəqəmsal köçərilik sadəcə bir iş modeli deyil, həm də mədəniyyətlərarası əlaqələrin, əmək bazarının və insanın işə yanaşmasının dəyişməsinin göstəricisidir. Bu həyat tərzi, texnologiyanın gücü ilə azadlığı birləşdirərək fərdi seçimlərin genişləndiyi, sərhədlərin mənasını itirdiyi yeni bir dövrün simvoluna çevrilib. Lakin bu azadlıq, həm də yeni məsuliyyətlər, adaptasiya bacarıqları və planlı yanaşma tələb edir. Əgər bu balans qoruna bilsə, rəqəmsal köçərilik gələcəyin iş dünyasında mühüm rol oynamağa davam edəcək.
Rəqəmsal köçərlik anlayışı bu gün artıq yalnız bir trendlə məhdudlaşmır — o, qlobal əmək bazarında hərəkətlilik və azadlıq simvoluna çevrilib. Əgər bir neçə il öncə bu həyat tərzi yalnız texnologiya və yaradıcı sahələrdə məhdud sayda insanın seçimi idisə, indi hər kəs üçün əlçatan və geniş yayılmış bir modelə dönüşüb.
Nə qədər geniş yayılıb?
2025-ci il üçün fərqli mənbələr arasında bəzi fərqliliklər var, lakin rəqəmlər artıq heç də kiçik deyil. Təxminən 40–80 milyon insan dünya miqyasında digital nomad kimi tanınır. ABŞ bu mühitdə öncüllük edir — təxminən 17.3 milyon digital nomad, global bazarın 46 %-ni təşkil edir. Əlavə olaraq, 2023–2024 illər ərzində rəqəmsal köçərilərin sayı ABŞ-da 131 %-lik artım göstərərək 18.1 milyon nəfərə çatıb.
Kimlərdir rəqəmsal köçərlər?
Ən böyük yaş qrupu 30–39 yaş arasıdır — bu qrup rəqəmin təxminən yarısını təşkil edir.
Mənəvi-coğrafi mənzərə belədir:
47–49 % bu yaş zonasındadır;
20–29 yaşda olanlar — 13–14 %;
40 yaşdan yuxarı — 38 %–ə qədər.
Qadınların iştirakı artır: indi rəqəmsal köçərilərin təxminən 15–40 % qadınlardan ibarətdir. Ancaq hələ də kişi dominantlığı hiss olunur.
Təhsil səviyyəsinə gəldikdə, hal-hazırda səyyar çalışanların çoxu bakalavr və ya magistr dərəcəsinə malikdir — dünya miqyasında 54 % bakalavr, 35 % isə magistr dərəcəsi daşıyır.
Gəlir səviyyəsi və iş növləri
Ümumi qazanc səviyyəsi yüksəkdir — ortalama illik gəlir 120,000–124,000 USD aralığında dəyişir.
İş növlərinə gəldikdə isə:
41 % freelancer ve gig iqtisadiyyətdə;
34 % korporativ "work-from-anywhere" işçiləri;
25 % isə sahibkarlıq və öz biznesini aparanlar.
Motivasiya və məmnunluq
Digital nomadların 80–82 %-i işlərindən və gəlirlərindən çox razıdır
Freedom və elastiklik motivasiya həyatlarına dərin məna qatır:
“Ofisdə yox, Bali sahilində işləyərək eyni pul qazanmaq — bu azadlıq hissi bir möcüzədir,” — deyir BOP Industries-dən Scott Millar
İstifadəçi adı:
kaizenAd Soyad:
Kaizen.azMəqalə sayı:
180
15.11.2021
Biznes Dünyası
11.01.2021
Biznes Dünyası
11.03.2021
Biznes Dünyası
